FELIETON -"SAVOIR - VIVRE XXI w." cz.4.

Zasady savoir- vivru zmieniają się z czasem. Obecnie zmiany następują bardzo szybko. Galopująco bowiem w stosunku do rytmu sprzed pięćdziesięciu lat, zmieniają się warunki życia. W efekcie funkcjonują w tym samym czasie, na tym samym terenie trzy rodzaje savoir- vivru. Wczorajszy - zapóźniony, dzisiejszy i jutrzejszy - ten zapoczątkowywany przez awangardę. Wystarczy zwrócić uwagę choćby na całowanie kobiecych dłoni. Niegdysiejszy autorytet w dziedzinie savoir - vivru, Jan Kamyczek już w latach 70. XX wieku nazwał ten obyczaj cmok-nonsensem. Pomimo upływu czasu wielu nadal kultywuje to zachowanie, które ma coraz mniej wspólnego z elegancją i wykwintnymi manierami. Zasady savoir- vivru regulowały dokładnie kiedy należy całować kobiecą dłoń, ale było to przed I wojną światową. Obowiązkowo należało wtedy ucałować dłoń mężatki, nawet najmłodszej. Kobiet niezamężnych całować nie było w zwyczaju. Aby nie popełnić gafy, należało przed powitaniem, poznać stan cywilny przedstawianej niewiasty. Mąż kobiety, której witający ją mężczyzna nie pocałował w dłoń, mógł takiemu wytoczyć sprawę honorową. A bywało, że te kończyły się pojedynkiem. Po I wojnie światowej całowanie w rękę objęło także panny. Nie trwało to długo. Na całym świecie, gdzie obyczaj ten był stosowany - wygasł po II wojnie światowej. Polska została jedynym krajem gdzie był on (gdzieniegdzie nadal jest) kultywowany. Zasłynęliśmy dzięki temu w świecie jako kraj obyczajowych zabytków.

Znowu się nakręcam. A chciałem tylko podkreślić tempo zmian warunków życia w ostatnich latach i związane z tym zmiany obyczajowe. Podałem przykład zmian, aby omówić jeden wyjątek, który nie zmienia się od wieków. Chodzi o powitanie. Pozdrowienie słowem, lub gestem osoby znajomej którą spotykamy. Ten zwyczaj nie powinien zanikać! Tak samo jak przed laty, tak i dzisiaj jest wyznacznikiem dobrego wychowania.

Przywołam wspomnienia. Choć moim wnukom trudno to sobie wyobrazić, chodziłem kiedyś do pierwszej klasy szkoły podstawowej!!! Co więcej, pamiętam pierwszy kontakt z nauczycielem - Panem Adamem - który nas pierwszaków przybyłych po nauki przywitał. Otóż ów Pan pouczył nas, iż jako uczniowie nie możemy już sobie pozwalać na brak kultury w codziennych kontaktach z innymi ludźmi. A polega to między innymi na tym, że każdemu znajomemu dorosłemu należy się grzecznie ukłonić i powiedzieć "dzień dobry". Nie wiem co było w tym nauczycielu, ale pamiętam tę lekcję do dziś. Wspominam o tym, bo mam wrażenie, że dzisiaj początkującym uczniom nie wpaja się tych zasad. A może robi się to tak nieprzekonująco, że dzieciaki natychmiast o nich zapominają. Codziennie spotykane przeze mnie dzieci z sąsiedztwa, mijają mnie jak powietrze. Próbowałem kłaniać im się pierwszy. Ale po moim grzecznym "dzień dobry Janku, dzień dobry Piotrku" patrzyły na mnie jakoś dziwnie. Kiedy podzieliłem się tymi obserwacjami z przyjaciółmi, okazało się, że nie jestem osamotniony. Wielu znajomych przeżywa podobne sytuacje. Dlatego pragnę podkreślić, że ta zasada dobrego wychowania z całą pewnością jeszcze obowiązuje. Starajmy się aby kolejne pokolenia nie przestały jej stosować. Właśnie takie drobne codzienne uprzejmości sprawiają, że życie staje się znośniejsze. MICHU